Để giúp người dùng lựa chọn được sản phẩm phù hợp, tiêu tốn ít điện năng Bộ Công Thương đã quy định và triển khai chương trình dán nhãn năng lượng. Theo đó, từ ngày 1/7/2013 tất cả máy điều hòa không khí bán ra trên thị trường Việt Nam đều bắt buộc phải dán nhãn năng lượng. Nhãn năng lượng cho điều hòa không khí hiện được quy định theo TCVN 7830:2015, mỗi cấp độ sao sẽ tương ứng với mức hiệu suất năng lượng (được xác định bằng hệ số hiệu quả mùa làm lạnh CSPF).
Bộ Công Thương đã cấp chứng nhận dán nhãn năng lượng cho cho toàn bộ điều hòa không khí gia dụng (<40.000BTU) kinh doanh trên thị trường. Trong đó 62,8% mẫu lưu hành trên thị trường đạt mức hiệu suất cao từ 4 sao đến 5 sao.
Việc nâng cấp tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng cho sản phẩm điều hòa không khí từ mức 2,54 (năm 2009) lên mức 3,8 năm 2012 và lên 4,2 vào năm 2015 đã tiết kiệm điện năng trong lĩnh vực điều hòa không khí mỗi năm hơn 100 triệu kWh và giúp cắt giảm công suất phụ tải tương đương với việc tiết kiệm đầu tư xây dựng một nhà máy nhiệt điện với công suất 300MW.
Cần nâng cấp hiệu suất năng lượng, tăng tính phân loại sản phẩm
Việt Nam đã hình thành một thị trường điều hòa hiệu suất cao. Các hãng sản xuất cạnh tranh rất sôi nổi. Hiện, phẩn lớn điều hòa trên thị trường sử dụng công nghệ máy nén biến tần Inverter đạt chứng nhận 5 sao.
Theo TS. Nguyễn Xuân Tiên, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội khoa học kỹ thuật Lạnh và Điều hòa Không khí Việt Nam, tình trạng tràn lan điều hòa với nhãn năng lượng 5 sao là do nhãn năng lượng cho điều hòa không khí đang áp dụng theo quy chuẩn quốc gia TCVN 7830:2015. Tiêu chuẩn này ra đời cách đây 10 năm và hiện không còn phù hợp.
Bà Đoàn Thị Thanh Vân - Trưởng phòng Tiêu chuẩn Điện, điện tử, Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam cho biết: Để tăng tính phân loại sản phẩm, Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam đã ban hành Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7830:2021 cho máy điều hòa không khí không ống gió. Với tiêu chuẩn mới này, chỉ số CSPF của 1 sao, 2 sao, 3 sao vẫn giữ nguyên, của 4 sao, 5 sao được nâng lên cho phù hợp với điều hòa sử dụng công nghệ máy nén biến tần (Inverter).
Ngày 03/11/2023, Bộ Công Thương đã có văn bản số 7750/BCT-TKNL về việc áp dụng các Tiêu chuẩn Việt Nam cho thử nghiệm hiệu suất năng lượng và dán nhãn năng lượng đối với các thiết bị năng lượng. Đối với máy điều hòa không khí ống gió, từ ngày 1/4/2025 sẽ thực hiện thử nghiệm và đánh giá hiệu suất năng lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7830:2021. Các hãng điều hòa trong thời gian trước đó chỉ được khuyến khích, chưa bắt buộc dán nhãn theo tiêu chuẩn mới.
Với tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7830:2021, các dòng điều hòa tầm trung, cao cấp mới có chỉ số CSPF trên 5, tách biệt với nhóm giá rẻ. Vì vậy, để chọn điều hòa tiết kiệm điện, người dùng nên quan tâm đến chỉ số CSPF trên nhãn năng lượng. Chỉ số CSPF càng cao, càng tiết kiệm điện và có độ tin cậy do được kiểm nghiệm độc lập bởi một cơ quan uy tín.
Doanh nghiệp tiên phong
Bên cạnh việc ban hành văn bản bắt buộc để thúc đẩy thị trường, nâng cao mức hiệu suất năng lượng của sản phẩm, từ năm 2020, Bộ Công Thương đã tổ chức Giải thưởng “Sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất” nhằm tôn vinh doanh nghiệp tiên phong có sản phẩm sử dụng năng lượng hiệu suất cao trên mức 5 sao. Những sản phẩm được công nhận sẽ được dán Nhãn hiệu suất năng lượng cao nhất và được ban hành kèm theo mã QR khi lưu thông sản phẩm hàng hóa trên thị trường. Nhãn hiệu suất năng lượng cao nhất giúp người tiêu dùng nhận diện sản phẩm tiết kiệm năng lượng vượt trội (trên mức 5 sao theo TCVN).